جزیره علم

 روز قبل از دفاعیه خبر دادند که یکی از داورها نمی آید و باید دفاعیه عقب افتد. ...استخاره کردم و با  توپ پُر با معاون آموزشی و با نرمی با رئیس دانشگاه صحبت کردم. بالاخره با استرس بسیار و منت گذاری برخی، قرار شد سه شنبه دفاع کنیم.

با یازده اسلاید شروع کردم. داورها شمشمیر را از رو بسته بودند. به خیال خود ایرادات بسیاری را بر شمردند.  صبر کردم هرچه خواستند گفتند: 1) چرا نظرات خود را قطعی ارائه کرده اید؟ و مثلاً باید می گفتید به نظر می رسد، شاید، ممکن است! 2) برای گیر دادن، فقط بخشی از یک آیه را تکیه می کردند و بقیه آن را نادیده گرفتند که چه ربطی به بحث شما دارد؟ 3) شما مطالب مهم و جالب زیادی را آورده اید، بدون این که مستند به منبع یا مأخذی کنید! 4) بسیاری از مطالبی که از خودتان است را نمی شود شما به آن رسیده باشید، بلکه باید از معصوم یا تالی تِلوِ معصوم باشد!! 5) چرا حجم پایان نامه ات به ویژه فصل دوم آن زیاد شده است (212 صفحه)؟!!! .............

البته ناگفته نماند که آنها اعتراف کردند: کار بدیع، نو و بسیار جدیدی است، مشابه ندارد، پژوهشگر جسارت زیادی به خرج داده که این همه تحقیق کرده، منابع بسیاری را مطالعه کرده، در حد یک پایان نامه دکترا زحمت کشیده، نظریه پردازی کرده، و ....

سپس پاسخ دادم: 1) آنچه گفتید به خاطر نگاه شما از درون پارادایمی است که حاکم بر حوزه های علمیه و علوم اسلامی (از جمله تفسیر و علوم قرآن) است و کسی که تابع چنین پارادایمی نباشد یا کار میان رشته ای کرده باشد اینها را ایراد نمی بیند بلکه بیشتر آنها را مزیت و برخی را اختلاف دیدگاه می داند. 2) بسیاری از برداشت از آیات که مورد انتقاد است به خاطر این است که عمداً  (برای مچ گیری) یا سهواً (از روی جهالت) بخشی از مطلب یا آیات از دید داورها افتاده است مثل قضیه آن کسی که نماز نمی خواند و از او پرسیدند که چرا نماز نمی خوانی؟ گفت: در قرآن آمده. گفتند: کجای قرآن؟! گفت: خدا می گوید: لا تقربوا الصلاه!!. به او گفتند: بدبخت. ادامه آیه این است که اگر مست کرده اید، نماز نخوانید. 3) بسیاری از ایرادات به دانشجو مربوط نمی شود، بلکه به اختلاف نظرات علما در بسیاری از موارد مربوط می شود. 4) مجبور بودم برای ارائه مطالبی نو، مطالب زیادی را هم بیاورم که خواننده حالی اش بشود! ..........[البته از این دفاعیه درس گرفتم و فهمیدم که علت عقب افتادگی حوزویان و علمای اسلامی در چیست، و منظور امام معصوم از این روایت چه بوده است: الناس اعداء ما جهلوا (مردم به آن چیزی که نمی دانند، دشمنی می کنند)]

راستی پروفسور تکیک از کانادا آنجا بود(برای نوشتن کتابش ایران آمده بود و با هم آشنا شدیم و او را دعوت کرده بودم. اساتید از او پرسیدند: شما نظر بدهید. گفت: درباره پایان نامه که نخوانده ام نمی توانم نظر بدهم، اما برایم عجیب است که اینجا در ایران، داورها نظراتشان را پس از دفاعیه در اختیار دانشجو قرار می دهند ولی در کانادا، قبل از دفاعیه به دانشجو می رسانند تا پایان نامه اش بهتر شود و سپس دفاعیه برگزار می شود تا توانمند شدن دانشجو در رشته تحصیلی وی و موضوع پایان نامه اش معلوم شود [در ایران رقابت است تا مچ گیری شود و به دانشجو بفهماندند که بیشتر از او می فهمند، اما در آنجا مشارکت هست تا سطح علمی-پژوهشی دانشجو ارتقاء یابد].

بالاخره ما را از جلسه بیرون کردند و مشورت نمودند و نمره را اعلام داشتند. بعد از جلسه جالب بود: داوری که بسیار تند و تیز ایراد می گرفت از من خواست مقالات متعددی که داشتم و کتابهایم تألیفی خودم را در اختیار ایشان بگذارم تا استفاده کند!!!!!!!

هنوز ظهر نشده بود که خبر بستری شدن خانمم در بیمارستان را دریافت کردم. در جاده ممنون بودم از خدا، همه کارهایش با حسابه به شرطی که چوب لای چرخ آن نکنیم. خیلی وقته که همه کارهایمان را به خدا سپرده ایم. بالاخره به سلامت به شهرمان رسیدم و نزدیک غروب خداوند موهبت عظیم خودش را به ما عطا کرد: دخترم به دنیا آمد.